Nowoczesne napędy silnikowe, generatywna sztuczna inteligencja, komputery kwantowe – to tylko część propozycji naukowców dla polskiego wojska, o których można było posłuchać na Konferencji pt. „Nauka dla Obronności i Bezpieczeństwa MSPO 2023” w drugim dniu targów MSPO 2023. Eksperci z Politechniki Świętokrzyskiej, Politechniki Rzeszowskiej, Politechniki Lubelskiej, IBM Polska oraz Cohesive przedstawili technologie, które będą skutecznie wspierać armię i branżę zbrojeniową.
Wystąpieniom konferencyjnym przysłuchiwali się m.in. Senator RP Jarosław Rusiecki, Przewodniczący Senackiej Komisji Obrony Narodowej, prof. Mykola Kulyk, dziekan Wydziału Lotniczego Narodowego Uniwersytetu Lotniczego w Kijowie oraz Wojewoda Świętokrzyski Zbigniew Koniusz.
Politechniczna Sieć Obronności i Bezpieczeństwa – synergia, która już działa
Jedna z sesji Konferencji dotyczyła Politechnicznej Sieci Obronności i Bezpieczeństwa, którą reprezentowali:
- prof. dr hab. inż. Zbigniew Koruba – Rektor Politechniki Świętokrzyskiej;
- prof. dr hab. inż. Piotr Koszelnik – Rektor Politechniki Rzeszowskiej;
- prof. dr hab. inż. Mirosław Wendeker – Kierownik Katedry Termodynamiki Mechaniki Płynów i Napędów Lotniczych (Politechnika Lubelska);
- Piotr Beńke – Dyrektor ds. Technologii IBM Polska, Ukraina i Kraje Bałtyckie.
Choć porozumienie w sprawie utworzenia PSOiB podpisano zaledwie kilka miesięcy temu, naukowcy z Kielc, Rzeszowa i Lublina już pracują nad pierwszym projektem. Cel? Sprawne napędy silnikowe o dużej mocy, a zarazem niskim zużyciu paliwa, które odpowiedzą na potrzeby polskich Sił Zbrojnych.
Jak podkreślił JM Rektor Zbigniew Koruba, przedsięwzięcie zyskało aprobatę prezesa zarządu Huty Stalowa Wola Jana Szwedo, który w maju br. uczestniczył w uroczystości powołania Politechnicznej Sieci Obronności i Bezpieczeństwa. Do inicjatywy członków Sieci przychyliło się również Ministerstwo Edukacji i Nauki. – Udało nam się już pozyskać część finansowania z MEiN – powiedział prof. Piotr Koszelnik, rektor Politechniki Rzeszowskiej.
– Jesteśmy już na etapie konkretów obliczeniowych i analitycznych – poinformował prof. Mirosław Wendeker, który wziął udział w konferencji w imieniu Rektora Politechniki Lubelskiej Zbigniewa Patera. – Chcemy przeprowadzić studium wykonalności, które będzie ewidentnie wskazywało, jaki rodzaj napędu silnikowego będzie najlepszy do zastosowania w polskiej armii – dodał.
Głos zabrał również Przewodniczący Senackiej Komisji Obrony Narodowej. – Bardzo się cieszę, że Panowie Rektorzy z Politechniki Lubelskiej, Rzeszowskiej i Świętokrzyskiej ściśle ze sobą współpracują – powiedział Senator Jarosław Rusiecki. Jego zdaniem najważniejszym zadaniem nauki we współpracy z przemysłem obronnym jest wypracowanie nowoczesnych technologii wdrożenia, które skrócą czas potrzebny na wprowadzenie innowacji do produkcji.
Systemy EAM, czyli zasoby wojskowe pod kontrolą
Prelegenci wiele miejsca poświęcili zarządzaniu wyposażeniem Sił Zbrojnych oraz zasobami produkcyjnymi w przemyśle obronnym. Temat ten wymaga wzmożonej dyskusji, zwłaszcza w obliczu wojny w Ukrainie. Według Krzysztofa Pietkiewicza z IBM Polska sytuacja za naszą wschodnią granicą wymaga od nas działania w podwyższonej gotowości. Ponadto ogromnym wyzwaniem jest bezprecedensowa skala zakupów, jakie realizuje Ministerstwo Obrony Narodowej.
Z kolei dr inż. Sławomir Luściński z Politechniki Świętokrzyskiej zwrócił uwagę na specyfikę Polskiej Grupy Zbrojeniowej, która skupia ok. 50 spółek zrzeszonych i 32 spółki zależne. Ten potężny organizm gospodarczy dąży do unowocześnienia procesów zarządczych oraz poprawy efektywności.
Jak te cele osiągnąć i co ma do tego nauka? Ekspert z Centrum Naukowo-Wdrożeniowego Politechniki Świętokrzyskiej wskazał na rolę systemów Enterprise Asset Management (EAM). Umożliwiają one:
– bezpieczną komunikację między partnerami,
– optymalizację procesów,
– monitorowanie całego łańcucha dostaw.
Występujący wspólnie z dr.inż. S. Luścińskim Krzysztof Biniek (Cohesive) zaznaczył, że rozwiązania klasy EAM dają pełny obraz wszystkich zasobów przedsiębiorstwa – od momentu planowania, poprzez proces wdrożenia i cały cykl produkcyjny aż po likwidację danego elementu, gdy przestaje być potrzebny.
Co istotne, działanie systemu EAM można zobaczyć w praktyce dzięki infrastrukturze CENWIS, a ściślej – dzięki Laboratorium Modelowania Inteligentnych Systemów Produkcyjnych. – Na Politechnice Świętokrzyskiej od dwóch lat mamy system produkcyjny klasy 4.0. – wyjaśniał dr. inż. Sławomir Luściński. Służy on do sprzętowej symulacji procesów produkcyjnych, a co za tym idzie, do weryfikacji technologii w zakresie jej potencjału wdrożeniowego w przemyśle obronnym.
Bezpieczeństwo danych w nowej odsłonie
Obronność i bezpieczeństwo to nie tylko armia, sprzęt wojskowy i przemysł. To również dane zapisane na przestrzeni wirtualnej, która podobnie jak ta realna jest narażona na ataki. Na szczęście z pomocą przychodzi sztuczna inteligencja. O technologii tej mówił m.in. prof. Roman Deniziak, który kieruje Laboratorium Sztucznej Inteligencji w CENWIS. Programy AI wspierające cyberbezpieczeństwo analizują złośliwe oprogramowanie, rozpoznają nietypowe zjawiska w sieci, a także tworzą innowacyjne metody identyfikacji użytkowników, np. na podstawie kształtu ucha.
Z kolei przedstawiciele IBM Polska poświęcili uwagę komputerom kwantowym. – Obecnie nie jesteśmy w stanie pominąć tej technologii w aspekcie cyberbezpieczeństwa – powiedział Piotr Beńke, dyrektor ds. technologii IBM Polska, Ukraina i Kraje Bałtyckie. – Jej możliwości całkowicie zmienią sposób, w jaki będziemy zabezpieczali dane.
Jak zaznaczył dr Piotr Biskupski, główny ekspert ds. technologii kwantowych, maszyny kwantowe wychwytują informacje niedostępne dla klasycznych komputerów. Ponadto przy pomocy technologii kwantowej można umieścić dane w enklawie kryptograficznej, do której dostęp posiada jedynie określona liczba osób.
Konferencja „Nauka dla Obronności i Bezpieczeństwa MSPO 2023” odbyła się w ramach XXXI Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego MSPO 2023. Uczestnicy spotkania mieli okazję odwiedzić stoisko Politechniki Świętokrzyskiej, gdzie mogli dowiedzieć się więcej o Politechnicznej Sieci Obronności i Bezpieczeństwa, a także poznać ofertę CENWIS oraz IBM.