Nowoczesne technologie w służbie dziedzictwa kulturowego. Cyfrowe badania skrzypiec Stradivariusa „Polonia”

Skrzypce „Polonia” należą do najbardziej cenionych instrumentów muzycznych na świecie. Ich twórcą jest Antonio Stradivari – włoski mistrz lutnictwa, którego instrumenty uważane są za arcydzieła precyzji, brzmienia i piękna wykonania. Każdy egzemplarz Stradivariusa to rzadkość. „Polonia” jest jedynym takim instrumentem w Polsce, zachowanym w doskonałym stanie i posiadającym ogromną wartość historyczną oraz artystyczną.

Do 3 września 2025 r. Skrzypce „Polonia” nie miały swojego cyfrowego odpowiednika, czyli wzorca. Jego stworzenie pozwoli w przyszłości wykonać kopię instrumentu lub elementy zamienne. Student Akademii Muzycznej w Poznaniu, w ramach pracy naukowej, postanowił odwzorować właśnie te skrzypce Stradivariusa.

„Szukałem rozwiązania, w jaki sposób ściągnąć wymiary z tego instrumentu, tak by go przy tym nie uszkodzić ze względu na jego wartość historyczną. Padło na tomografię komputerową, którą dysponuje Politechnika Świętokrzyska” – mówi student.

Do wyjątkowego badania przygotowywano się przez kilka miesięcy. W projekt zaangażowane zostały m.in. Technopark Kielce Digital Innovation Hub (sfinansował badanie), firma Woodworking Company oraz ART Magdalena Majkowska.

Badanie przeprowadzono w Laboratorium Radiografii i Tomografii Komputerowej (CENWIS Politechniki Świętokrzyskiej). Dzięki tomografii komputerowej możliwe było zajrzenie w głąb instrumentu bez jakiejkolwiek ingerencji w jego strukturę. To unikalna metoda badań nieniszczących, która pozwala szczegółowo poznać budowę, geometrię i stan zachowania skrzypiec.

„Podczas badań skrzypiec wykonamy zdjęcia rentgenowskie, które pozwolą zajrzeć do wnętrza instrumentu i dokładnie odwzorować jego konstrukcję. Tworzymy dzięki temu cyfrowy szablon, który pomoże zrozumieć unikalne wymiary i kształty skrzypiec oraz zachować ich historię dla przyszłych pokoleń” – mówi dr hab. Wojciech Depczyński, kierownik laboratorium radiografii i tomografii komputerowej CENWIS.

W najbliższych tygodniach na podstawie serii dwuwymiarowych zdjęć RTG zostaną przygotowane:

  • trójwymiarowy model 3D skrzypiec,
  • szczegółowa dokumentacja wymiarowo-kształtowa – w formie 3D i płaskiej,
  • raporty i analizy dla zleceniodawcy.

Badania prowadzone na Politechnice Świętokrzyskiej pokazują, jak nauka i nowoczesne technologie mogą wspierać ochronę oraz badanie sztuki, otwierając nowe możliwości w konserwacji i analizie wyjątkowych dzieł rzemiosła muzycznego.

Więcej można przeczytać na :

https://www.facebook.com/watch/?v=996039122589338

https://www.facebook.com/watch/?v=1869533260292688

https://dzieje.pl/wiadomosci/naukowcy-z-politechniki-swietokrzyskiej-badaja-unikatowe-skrzypce-stradivariusa-polonia

https://kielce.tvp.pl/88707416/skrzypce-stradivariusa-doczekaja-sie-swojej-cyfrowej-kopii-przebadane-zostana-w-kielcach

https://radiokielce.pl/1335803/na-politechnice-swietokrzyskiej-zeskanowano-skrzypce-stradivariusa/

https://echodnia.eu/swietokrzyskie/skrzypce-stradivarius-polonia-z-1685-roku-za-20-milionow-zeskanowane-w-3d-na-politechnice-swietokrzyskiej-pierwsza-taka-operacja-w-polsce/ar/c1p2-27935581

https://www.fakt.pl/wydarzenia/stradivarius-za-20-milionow-zeskanowany-w-kielcach-naukowcy-odkryli-sekrety/5st1e9k